De onderstaande teksten en foto's zijn - met enkele aanpassingen - over genomen uit het boek "Woltersum", een uitgave van de werkgroep "Boek Woltersum" (1982) De Fram is de enige nog werkende houtzaagmolen in de provincie Groningen. In 1900 waren er 30 houtzagers in bedrijf. In 1880 telde de provincie Groningen 1000 molens Momenteel zijn er nog ruim 80, waaronder de Fram een unieke plaats inneemt.Dit door zijn drie functies:
De molen Fram is genoemd naar het schip van de Noorse ontdekkingsreiziger Nansen, Fram betekent Voorwaarts. Het is een achtkante bovenkruier met stelling op schuur en heeft een vlucht van 19,40 m. In 1867 liet W. Evenhuis de molen bouwen; de molenbouwers waren J.Ritsema en J. Dreise. W. Evenhuis was een goed zakenman en had al gauw een bloeiend bedrijf.Het Diepje, de Woltersummer Ae, lag tot aan het Damsterdiep vol met stammen, die aaneen waren gebonden tot vlotten. De vlotten werden door een sleepbootje tot het dorp gevaren en vandaar werden ze met een vaarboom naar de molen gebracht.
Na 33 jaar alleen met windkracht te hebben gewerkt, liet Evenhuis in 1900 naast de molen een stoommachine bouwen, die in windstille perioden gebruikt werd. In 1922 werd een elektromotor geplaatst. Daarna werd één van de houten zaagramen vervangen door een snelzaagraam. En de houten slede, waarop de boom door het zaagraam werd vervoerd, werd vervangen door rails met ijzeren karretjes, waarop de boom werd vastgeklemd door spantangen. Maar als er nauwkeurig gezaagd moest worden, gebruikten de zagers bij voorkeur de oorspronkelijke houten slede. Nadat er vanaf 1931 geen gebruik meer werd gemaakt van windenergie, ging de molen als zodanig achteruit en verdwenen in 1946 de houten roeden (wieken).Het bedrijf werd stopgezet in 1955. Vier jaar later kocht de gemeente Ten Boer de molen en redde hem daarmee uit handen van de slopers. In 1961 werd de molen voor F. 20.000,- gerestaureerd; de Fram kreeg weer roeden en een ijzeren bovenas, (voorheen was het een houten) en werd vooral aan de buitenkant weer toonbaar gemaakt. Op 15 november van hetzelfde jaar werd de molen geopend door de voorzitter van de houthandelaren in de provincie Groningen, de heer Nanninga. Op 5 december 1961 woedde er storm, windkracht elf. De molen draaide verkeerd om en sloeg op hol. De molen werd door een paar mannen, die zeker niet bang uitgevallen waren, uit de wind gekruid en gevangen (gestopt). Het was weer een daad, waardoor de molen voor het nageslacht bewaard bleef; de molen was anders vrijwel zeker door brand verwoest. In januari 1962 werd J. Dreise, die naast de molen in het molenhuis woonde, en een van de bovengenoemde mannen was, beherend molenaar.
Bedrijvigheid in Woltersum, de kollerijweg, omstreeks 1925. Op de voorgrond de eerste brug. Rechts het brugwachterhuis voor de verbouwing( het huis heeft nog geen bovenverdieping).De pijpen van het ketelhuis (stoommachine) vielen op een heldere windstille dag in 1940 om. Daarmee kwam een einde aan het stoomtijdperk van deze molen.
Met de kraan van de firma Nijdam uit Groningen werd in 1976 de kap van de
molen verwijderd. Er was eem grondige restauratie nodig. Een totaal nieuw gevlucht, een nieuwe kap
en bovendien moest de zagerij weer worden hersteld. Want daar was weinig van over.
Wegens geldgebrek heeft het een aantal jaren geduurd,maar in 1980 was het zover: de molen kon worden geopend.
18 Mei 1979 werd de molen weer voorzien van nieuwe roeden, de
restauratie was bijna voltooid.
- houtzagen met drie zaagramen
- het koren malen met één koppel maalstenen
- het pellen met twee pelstenen
De molen Fram is genoemd naar het schip van de Noorse ontdekkingsreiziger Nansen, Fram betekent Voorwaarts. Het is een achtkante bovenkruier met stelling op schuur en heeft een vlucht van 19,40 m. In 1867 liet W. Evenhuis de molen bouwen; de molenbouwers waren J.Ritsema en J. Dreise. W. Evenhuis was een goed zakenman en had al gauw een bloeiend bedrijf.Het Diepje, de Woltersummer Ae, lag tot aan het Damsterdiep vol met stammen, die aaneen waren gebonden tot vlotten. De vlotten werden door een sleepbootje tot het dorp gevaren en vandaar werden ze met een vaarboom naar de molen gebracht.
Na 33 jaar alleen met windkracht te hebben gewerkt, liet Evenhuis in 1900 naast de molen een stoommachine bouwen, die in windstille perioden gebruikt werd. In 1922 werd een elektromotor geplaatst. Daarna werd één van de houten zaagramen vervangen door een snelzaagraam. En de houten slede, waarop de boom door het zaagraam werd vervoerd, werd vervangen door rails met ijzeren karretjes, waarop de boom werd vastgeklemd door spantangen. Maar als er nauwkeurig gezaagd moest worden, gebruikten de zagers bij voorkeur de oorspronkelijke houten slede. Nadat er vanaf 1931 geen gebruik meer werd gemaakt van windenergie, ging de molen als zodanig achteruit en verdwenen in 1946 de houten roeden (wieken).Het bedrijf werd stopgezet in 1955. Vier jaar later kocht de gemeente Ten Boer de molen en redde hem daarmee uit handen van de slopers. In 1961 werd de molen voor F. 20.000,- gerestaureerd; de Fram kreeg weer roeden en een ijzeren bovenas, (voorheen was het een houten) en werd vooral aan de buitenkant weer toonbaar gemaakt. Op 15 november van hetzelfde jaar werd de molen geopend door de voorzitter van de houthandelaren in de provincie Groningen, de heer Nanninga. Op 5 december 1961 woedde er storm, windkracht elf. De molen draaide verkeerd om en sloeg op hol. De molen werd door een paar mannen, die zeker niet bang uitgevallen waren, uit de wind gekruid en gevangen (gestopt). Het was weer een daad, waardoor de molen voor het nageslacht bewaard bleef; de molen was anders vrijwel zeker door brand verwoest. In januari 1962 werd J. Dreise, die naast de molen in het molenhuis woonde, en een van de bovengenoemde mannen was, beherend molenaar.
Bedrijvigheid in Woltersum, de kollerijweg, omstreeks 1925. Op de voorgrond de eerste brug. Rechts het brugwachterhuis voor de verbouwing( het huis heeft nog geen bovenverdieping).De pijpen van het ketelhuis (stoommachine) vielen op een heldere windstille dag in 1940 om. Daarmee kwam een einde aan het stoomtijdperk van deze molen.
Met de kraan van de firma Nijdam uit Groningen werd in 1976 de kap van de
molen verwijderd. Er was eem grondige restauratie nodig. Een totaal nieuw gevlucht, een nieuwe kap
en bovendien moest de zagerij weer worden hersteld. Want daar was weinig van over.
Wegens geldgebrek heeft het een aantal jaren geduurd,maar in 1980 was het zover: de molen kon worden geopend.
18 Mei 1979 werd de molen weer voorzien van nieuwe roeden, de
restauratie was bijna voltooid.
